Hamilelik sürecinde bazı testler, bebeğin sağlığı hakkında önemli bilgiler verir. Bu testlerden biri olan amniyosentez, genetik bozuklukları tespit etmek amacıyla yapılır. Özellikle riskli gebeliklerde önerilen bu işlem, hem bebeğin gelişimi hakkında bilgi sunar hem de ileri tanı yöntemlerinden biri olarak kabul edilir. Bu yazıda, amniyosentezin hangi haftalarda yapıldığı, neden uygulandığı ve hangi durumlarda gerekli olduğu detaylı şekilde açıklanacaktır.
Amniyosentez Nedir?
Amniyosentez, gebeliğin belirli bir döneminde, karın bölgesinden rahme ince bir iğne ile girilerek amniyotik sıvıdan örnek alınması işlemidir. Bu sıvı içerisinde bebeğe ait hücreler yer alır ve bu hücreler sayesinde genetik analizler yapılabilir. Özellikle kromozomal anormallikler, nöral tüp defektleri gibi durumların tanısında kullanılır ve %99’un üzerinde doğruluk oranına sahiptir.
Amniyosentez Ne Zaman Yapılır?
Amniyosentez genellikle hamileliğin 15. ile 20. haftaları arasında yapılmaktadır. Bu dönemde yapılan test, hem yeterli amniyotik sıvı miktarını sağlar hem de bebeğe zarar verme riski minimumdur. 15. haftadan önce yapılması önerilmez çünkü bu dönemde komplikasyon riski daha yüksektir. 20. haftadan sonra ise test sonuçlarının alınması daha uzun sürebilir, bu da gerekli kararların gecikmesine neden olabilir.
Amniyosentez Neden Yapılır?
Bu testin temel amacı, bebeğin genetik yapısını değerlendirmektir. Down sendromu, Edward sendromu, spina bifida ve diğer doğumsal hastalıkların erken tespitinde kullanılır. Özellikle ileri yaş gebeliklerinde, ikili veya üçlü tarama testlerinde anormallik görüldüğünde, ailede genetik hastalık öyküsü varsa veya ultrason bulgularında şüpheli bir durum söz konusuysa hekimler amniyosentez önerir.
Genetik Hastalık Şüphesi
Ailede kalıtsal hastalık öyküsü bulunan gebeliklerde, doğacak bebekte benzer sorunların olup olmadığını belirlemek için test uygulanır.
Tarama Testlerinde Yüksek Risk
İkili ve üçlü tarama testleri sonucunda yüksek risk saptanırsa, amniyosentez tanıyı netleştirmek için tercih edilir.
Ultrason Bulgularında Anormallik
Ultrason sırasında bebeğin kalp yapısı, ense kalınlığı ya da organ gelişiminde olağandışı durumlar varsa, bu testle detaylı analiz yapılabilir.
Amniyosentez Kimlere Önerilir?
Amniyosentez, her gebeye rutin olarak yapılmaz. Genellikle yüksek riskli gebelikler için önerilir. Bu riskler arasında 35 yaş üzeri hamilelikler, önceki çocukta genetik hastalık öyküsü, pozitif tarama testi sonuçları ve bazı ailevi hastalık geçmişleri bulunur. Doktor değerlendirmesi sonrası ihtiyaç duyulursa uygulanır.
35 Yaş Üstü Gebelikler
Anne adayının yaşı ilerledikçe kromozom anomalisi riski arttığından, bu yaş grubuna daha sık önerilir.
Genetik Taşıyıcılık Durumu
Anne ya da baba taşıyıcı ise, bebeğe geçiş riskini değerlendirmek amacıyla amniyosentez tercih edilir.
Amniyosentez Nasıl Yapılır?
İşlem ultrason eşliğinde gerçekleştirilir. Önce anne karnı dezenfekte edilir, ardından ince bir iğne ile rahme girilerek yaklaşık 20 ml kadar amniyotik sıvı alınır. Alınan örnek, laboratuvarda incelenerek genetik testler yapılır. İşlem yaklaşık 10–15 dakika sürer ve genellikle anesteziye ihtiyaç duyulmaz.
Ağrılı bir işlem midir?
Genellikle ağrısızdır, hafif bir batma hissi olabilir. Ancak işlem sonrası hafif kramplar ya da lekelenme yaşanabilir.
Risk içerir mi?
Düşük riski %0,1 ile %0,3 arasında değişmektedir. Bu nedenle yalnızca gerektiğinde yapılması önerilir.
Amniyosentez Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
İşlem sonrası anne adayı yaklaşık 1 gün istirahat etmeli, ağır işlerden kaçınmalıdır. İlk 24 saat içinde karın ağrısı, kanama ya da su gelmesi gibi durumlar varsa acilen doktora başvurulmalıdır. Çoğu kadın günlük yaşamına ertesi gün dönebilir, ancak bireysel farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır.
Amniyosentez Sonuçları Ne Zaman Çıkar?
Test sonuçları genellikle 2–3 hafta içinde çıkar. Hızlı FISH testi yapıldığında, bazı sonuçlar 1–2 gün içinde öğrenilebilir. Bu sayede aileler, doğuma kadar olan süreçte gerekli kararları daha erken ve bilinçli şekilde verebilir.
Amniyosentez Güvenli midir?
Uzman ellerde yapılan amniyosentez işlemi oldukça güvenlidir. Günümüzde kullanılan ultrason destekli yöntemler sayesinde bebeğe zarar verme riski minimuma indirilmiştir. Ancak yine de her tıbbi işlemde olduğu gibi bazı riskler barındırır ve bu nedenle doktor onayıyla uygulanması gerekir.
Amniyosentez Fiyatları Nasıldır?
Amniyosentez fiyatları, özel hastane, şehir ve laboratuvar kalitesine göre değişkenlik gösterir. Türkiye’de 2025 yılı itibarıyla işlem ücretleri ortalama 3.000 TL ile 8.000 TL arasında değişmektedir. Devlet hastanelerinde ise uygun şartlarda ücretsiz yapılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Amniyosentez Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Amniyosentez kaçıncı haftada yapılır?
Genellikle 15. ile 20. gebelik haftaları arasında yapılmaktadır. Bu dönem hem güvenli hem de teşhis açısından en uygunudur.
Amniyosentez her gebeye yapılır mı?
Hayır, yalnızca doktorun gerekli gördüğü durumlarda, özellikle yüksek riskli gebeliklerde uygulanır.
İşlem bebeğe zarar verir mi?
Günümüzde gelişmiş yöntemlerle yapılan işlemlerde risk oldukça düşüktür. Ancak nadiren düşük gibi komplikasyonlar görülebilir.
Amniyosentez sonucu ne kadar sürede çıkar?
Laboratuvar yoğunluğuna göre 2 ila 3 hafta arasında sonuç alınabilir. Hızlı testlerle bu süre 1-2 güne düşebilir.
Amniyosentez ile cinsiyet belirlenebilir mi?
Evet, alınan örnekten bebeğin kromozomları incelendiği için cinsiyet de öğrenilebilir.
İşlemden sonra ne kadar dinlenmek gerekir?
Genellikle 24 saatlik bir dinlenme süresi önerilir. Ağır aktivitelerden uzak durulmalıdır.
Devlet hastanesi amniyosentezi karşılıyor mu?
Riskli gebeliklerde doktor yönlendirmesiyle devlet hastanelerinde ücretsiz şekilde yapılabilir.
