Defter tasdiki, ticari faaliyet gösteren işletmelerin yasal zorunluluklarını yerine getirmesi açısından oldukça önemli bir işlemdir. İşletmelerin gelir-gider hareketlerini, envanter durumlarını ve mali yapılarını kayıt altına aldıkları bu defterlerin noter onayına sunulması gerekir. Bu yazıda defter tasdiki nedir, hangi defterler tasdik ettirilir, süreç nasıl işler ve defter tasdiki ne zaman yapılır gibi konuları detaylı şekilde ele alıyoruz.
Defter Tasdiki Hangi Dönemlerde Yapılır?
Defter tasdiki genellikle her yılın son aylarında veya faaliyete yeni başlayan işletmelerde işe başlama tarihinden önce yapılmalıdır. Yeni kurulan bir işletme, işe başlama tarihinden önce defterlerini tasdik ettirmekle yükümlüdür. Mevcut bir işletme ise takip eden yıl için kullanacağı defterlerin tasdik işlemlerini bir önceki yılın aralık ayı sonuna kadar tamamlamalıdır. Ayrıca bazı defterlerin kapanış tasdikleri de yıl sonunda veya faaliyet bitiminden sonra belli süreler içinde yapılmalıdır. Bu nedenle işletmelerin, ticari faaliyetleri ile ilgili her yıl düzenli bir şekilde defter tasdiki zamanlarını takip etmesi yasal açıdan büyük önem taşır.
Hangi Defterler Tasdik Ettirilmek Zorundadır?
Tasdik zorunluluğu olan defterler, işletmenin türüne göre değişiklik gösterebilir. Gerçek kişi tacirler, sermaye şirketleri ve kooperatifler farklı türde defterler tutmak zorundadır. Genel olarak tasdiki gereken defterler arasında yevmiye defteri, defter-i kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri yer alır. Bu defterlerin tasdik süresi kaçırılırsa, işletmeler hem ceza hem de yasal riskle karşı karşıya kalabilir.
Yevmiye Defteri Zorunlu mudur?
Evet, yevmiye defteri tüm işletmeler için zorunludur ve noter tasdiki gerektirir. Bu defter tüm mali kayıtların ilk işlendiği defterdir.
Envanter Defteri Tasdik Edilmeli mi?
Envanter defteri de zorunlu defterlerdendir ve yıllık faaliyet öncesinde tasdik edilmelidir. İşletmenin mal varlığının kayıt altına alınmasını sağlar.
Defter Tasdiki Kaç Gün Önce Yapılmalı?
Yeni yılda kullanılacak defterlerin tasdiki bir önceki yılın aralık ayı sonuna kadar yapılmalıdır. Örneğin, 2025 yılında kullanılacak defterlerin tasdiki en geç 2024 yılı aralık ayı bitmeden tamamlanmalıdır. Yeni kurulan işletmelerde ise defter tasdiki, işe başlama tarihinden önce yapılmalıdır. Tasdik işlemi son güne bırakılmamalı, noterlerin yıl sonu yoğunluğu göz önüne alınarak birkaç gün öncesinden başvurulmalıdır.
Defter Tasdiki Yapılmazsa Ne Olur?
Tasdik edilmemiş defterlerin yasal geçerliliği bulunmaz. Vergi incelemelerinde bu defterler dikkate alınmaz ve işletme büyük cezalarla karşı karşıya kalabilir. Ayrıca tasdiksiz defterler, resmi belgelerle desteklense dahi delil niteliği taşımayacağından, ticari uyuşmazlıklarda hukuki açıdan zorluklar yaşanabilir. Bu nedenle defter tasdiki ihmal edilmemesi gereken önemli bir yükümlülüktür.
Tasdiksiz Defter Geçerli midir?
Hayır, tasdiksiz defterler vergi hukukunda ve ticaret hukukunda geçerli kabul edilmez, ispat gücü yoktur.
Ceza Uygulanır mı?
Evet, tasdik süresi içinde yapılmayan işlemler için Vergi Usul Kanunu uyarınca para cezası uygulanır.
Kapanış Tasdiki Ne Zaman Yapılır?
Kapanış tasdiki, yıl içinde kullanılan defterlerin yıl sonunda kapatılmasını belgeleyen bir işlemdir. Bu işlem yalnızca bazı defterler için geçerlidir. Örneğin yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri gibi defterlerin kapanış tasdiki zorunludur. Yevmiye defteri için kapanış tasdiki, izleyen yılın haziran ayı sonuna kadar, yönetim kurulu karar defteri için ise faaliyet dönemini takip eden birinci ayın sonuna kadar yapılmalıdır.
E-Defterlerde Tasdik Gerekir mi?
Elektronik defter uygulamasına geçen mükellefler için noter tasdiki gerekmemektedir. E-defter sistemine dahil olan işletmeler, mali mühürlü ve zaman damgalı şekilde defterlerini elektronik ortamda hazırlayıp Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmekle yükümlüdür. Ancak e-defter tutan işletmelerin de sisteme zamanında veri girişi yapmaları ve saklama kurallarına uymaları gerekir.
E-Defter Ne Zaman Başlatılmalı?
Vergi mükellefi olan işletmeler için e-defter geçiş tarihi belirlenmiştir ve bu tarihten itibaren elektronik sistem kullanılmalıdır. Geçiş süresi genellikle yıl başında başlar.
E-Defterlerde Geriye Dönük Tasdik Olur mu?
Hayır, e-defterlerde geriye dönük tasdik mümkün değildir çünkü belgeler anlık ve zaman damgalı şekilde kaydedilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Defter Tasdiki Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Defter tasdiki için son tarih nedir?
Takip eden yılda kullanılacak defterlerin tasdiki bir önceki yılın aralık ayı sonuna kadar yapılmalıdır.
Yeni kurulan şirketler defter tasdiki ne zaman yapmalı?
Yeni kurulan işletmeler, faaliyete geçmeden önce defterlerini tasdik ettirmelidir.
Kapanış tasdiki yapılmazsa ceza olur mu?
Evet, kapanış tasdiki süresinde yapılmazsa vergi usul kanununa göre para cezası uygulanabilir.
E-defter kullananlar tasdik yaptırmalı mı?
Hayır, e-defter kullanıcıları noter tasdikine ihtiyaç duymaz ancak dijital sistemlere zamanında kayıt yapmalıdır.
Tasdiksiz defter geçerli olur mu?
Tasdik edilmemiş defterler yasal geçerlilik taşımaz ve delil niteliği yoktur.
Hangi defterlerin tasdiki zorunludur?
Yevmiye defteri, defter-i kebir, envanter defteri ve sermaye şirketlerinde karar defterleri zorunlu tasdikli defterler arasındadır.
Noter tasdik ücreti neye göre değişir?
Noter ücretleri, defter türü, sayfa sayısı ve işletmenin bulunduğu ilin tarifesine göre farklılık gösterebilir.
