Meningokok aşısı, beyni ve omuriliği etkileyen ciddi bir enfeksiyon olan meningokok hastalığına karşı koruma sağlar. Bu hastalık hızla ilerleyebilir ve özellikle bebeklerde, küçük çocuklarda, ergenlerde ve bağışıklığı baskılanmış bireylerde hayati risk oluşturabilir. Meningokok aşısının ne zaman yapılması gerektiği, bireyin yaşı, sağlık durumu ve risk faktörlerine göre değişiklik gösterebilir. Bu yazıda, meningokok aşısının uygulama zamanlamaları ve dikkat edilmesi gereken durumlar ayrıntılı şekilde ele alınmaktadır.
Meningokok Aşısı Hangi Yaşta Yapılır?
Meningokok aşısı genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde uygulanmakla birlikte, bazı durumlarda yetişkinlere de önerilebilir. Aşı takvimine göre, ilk doz genellikle 9-12 ay arasında yapılırken, tekrar dozu 16 yaş civarında önerilir. Risk altındaki bireyler için farklı yaşlarda da uygulanabilir.
Bebeklikte Meningokok Aşısı
9 ila 12 aylık bebeklerde, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlarda meningokok aşısı yapılması önerilir. Bu yaşta yapılan aşı, bağışıklık sisteminin hastalığı tanımasını ve koruyucu yanıt geliştirmesini sağlar.
Ergenlikte Meningokok Aşısı
11-12 yaş arasında yapılan ilk dozun ardından, 16 yaşında ikinci dozun uygulanması hastalığa karşı uzun süreli bağışıklık sağlar. Bu dönem, meningokok enfeksiyonu açısından en riskli dönemlerden biridir.
Meningokok Aşısı Kimlere Zorunludur?
Bazı bireyler için meningokok aşısı hayati önem taşır. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler, orak hücre hastaları, dalağı alınmış bireyler ve toplu yaşam alanlarında bulunan öğrenciler risk altındadır. Bu gruplara, yaş gözetmeksizin aşı yapılması önerilmektedir.
Üniversite Öğrencileri Risk Grubunda mı?
Yurtlarda kalan üniversite öğrencileri, meningokok bakterisinin hızla yayılabildiği toplu yaşam alanlarında bulunduğu için yüksek risk grubundadır. Bu nedenle bu bireylere aşı yaptırmaları tavsiye edilir.
Seyahat Edenlere Meningokok Aşısı Gerekir mi?
Bazı ülkelere yapılacak seyahatlerde, özellikle Afrika’nın menenjit kuşağına ve Hac yolculuğu yapan bireylere meningokok aşısı zorunlu tutulmaktadır. Seyahat öncesi sağlık otoritelerinden bilgi alınmalıdır.
Meningokok Aşısı Kaç Doz Yapılır?
Meningokok aşısı, aşı türüne ve uygulanan yaş grubuna göre farklı dozlarda yapılabilir. Konjuge aşılar genellikle iki doz şeklinde uygulanırken, bazı durumlarda tek doz yeterli olabilir. Özellikle yüksek risk grubundaki bireylerde, ek dozlar gerekebilir.
Aşı Takvimi Nasıl Olmalı?
Bebeklik döneminde başlanılan aşı serisi genellikle iki dozdan oluşur ve ikinci doz 3 ay sonra yapılır. Ergenlik dönemindeki bireylere tek doz yeterli olabilmektedir. Takvim, bireyin yaşına ve bağışıklık durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Tek Doz Yeterli Olur mu?
Bazı durumlarda tek doz meningokok aşısı yeterli koruma sağlayabilir. Ancak yüksek risk altındaki bireylerde birden fazla doz gerekebilir ve belli aralıklarla hatırlatma dozları uygulanabilir.
Meningokok Aşısı Türleri Nelerdir?
Türkiye’de yaygın olarak kullanılan iki meningokok aşısı türü bulunmaktadır: MenACWY ve MenB. Bu aşılar farklı alt türlere karşı koruma sağlar. Aşının türü, kişinin yaşına ve risk durumuna göre belirlenir.
MenACWY Aşısı Ne İçin Yapılır?
MenACWY aşısı, A, C, W ve Y serogrup bakterilere karşı koruma sağlar ve genellikle toplu yaşam alanlarında bulunan gençler için önerilir.
MenB Aşısı Kimler İçin Uygun?
MenB aşısı, B serogrubu bakterilere karşı koruma sağlar. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireyler ve MenB vakalarının yaygın olduğu bölgelerde yaşayanlar için önerilir.
Meningokok Aşısı Yan Etki Yapar mı?
Meningokok aşısı genel olarak güvenlidir. Ancak her aşıda olduğu gibi bazı yan etkiler görülebilir. En sık rastlanan yan etkiler arasında enjeksiyon yerinde ağrı, hafif ateş ve halsizlik bulunur. Nadir durumlarda alerjik reaksiyon gelişebilir.
Aşı Sonrası Ateş Normal mi?
Aşıdan sonra hafif ateş görülebilir ve genellikle 24-48 saat içinde kendiliğinden geçer. Yüksek ateş ya da uzun süren belirtiler görülürse mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Ciddi Yan Etkiler Var mı?
Ciddi yan etkiler oldukça nadirdir. Şiddetli alerjik reaksiyon gibi durumlar acil müdahale gerektirir ancak bu tür reaksiyonlar oldukça düşük ihtimalle görülür.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Meningokok Aşısı Ne Zaman Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Meningokok aşısı hangi yaşta yapılmalı?
Meningokok aşısı genellikle 9-12 ay arası bebeklere ve 11-16 yaş arası ergenlere yapılır.
Meningokok aşısı zorunlu mu?
Türkiye’de zorunlu aşı takviminde yer almaz, ancak risk gruplarına önerilmektedir.
MenB ve MenACWY aşıları arasındaki fark nedir?
MenB aşısı B serogrubuna, MenACWY aşısı ise A, C, W, Y serogrubuna karşı koruma sağlar.
Meningokok aşısı kaç doz yapılır?
Aşının türüne ve kişinin yaşına göre 1 ila 2 doz şeklinde uygulanabilir.
Aşı sonrası yan etkiler ne zaman geçer?
Genellikle hafif yan etkiler 1-2 gün içinde geçer.
Seyahat öncesi meningokok aşısı yaptırmak gerekir mi?
Bazı ülkelere gitmeden önce meningokok aşısı zorunludur, sağlık otoritelerine danışmak gerekir.
Meningokok aşısı devlet tarafından karşılanıyor mu?
Risk grubunda olanlar için devlet tarafından karşılanabilir, ancak her koşulda ücretsiz değildir.
