Abdest, İslam’da ibadetlerin geçerliliği için önemli bir şarttır. Ancak günlük yaşamda çeşitli nedenlerle abdestin bozulup bozulmadığı konusunda bazı tereddütler yaşanabilir. Özellikle kısa süreli uyku sırasında abdestin durumu, pek çok kişi tarafından merak edilen bir konudur. Peki, kısa süreli uyku abdesti bozar mı? İslam âlimlerinin görüşleri doğrultusunda bu konuyu detaylı bir şekilde ele alacağız.
Kısa Süreli Uyku Abdesti Bozar mı?
Uyku, fıkıh âlimleri tarafından abdesti bozan etkenlerden biri olarak kabul edilmiştir. Ancak uyku süresi ve şekli, abdestin bozulup bozulmadığını belirleyen önemli faktörlerdendir. Eğer kişi uyanıkken oturduğu yerde hafifçe uyuklarsa veya kısa süreli bir kestirme yaparsa, abdestinin bozulmadığı kabul edilir. Ancak derin ve bilinçsiz bir uykuya dalmak, abdesti bozan bir durum olarak değerlendirilir.
İslam Âlimlerinin Görüşleri
Fıkıh âlimleri, uyku sırasında insanın kontrolünü kaybedip kaybetmediğini esas alarak farklı görüşler ortaya koymuştur.
Hanefi Mezhebinin Görüşü
Hanefi mezhebine göre, oturur vaziyette hafif bir uyku abdesti bozmaz. Ancak kişi uzanarak veya başını bir yere yaslayarak derin uykuya dalarsa, bu durumda abdestin bozulduğu kabul edilir. Çünkü bu tür uyku sırasında kişinin kendini kontrol edemediği ve abdesti bozan bir durum yaşanabileceği düşünülür.
Şafii Mezhebinin Görüşü
Şafii mezhebi, uyku sırasında kişinin bilincini tamamen kaybettiğini varsayar. Bu nedenle, kısa veya uzun süreli uyku fark etmeksizin, her türlü uyku abdesti bozan bir durum olarak kabul edilir.
Maliki ve Hanbeli Mezheplerinin Görüşü
Maliki ve Hanbeli mezhepleri ise, uyku sırasında vücudun hareket edip etmediğine bakarak hüküm verir. Eğer kişi oturduğu yerde sabit bir şekilde hafifçe uyursa, abdesti bozulmaz. Ancak vücut gevşeyip kontrolsüz hale gelirse, abdestin bozulduğu kabul edilir.
Uyku Şekline Göre Abdestin Durumu
Uyku esnasında kişinin beden pozisyonu, abdestin bozulup bozulmadığını belirleyen önemli bir kriterdir.
Oturur Halde Hafif Uyku
Kişi eğer bir yere dayanıp tamamen gevşemeden oturur vaziyette hafif bir uykuya dalarsa, Hanefi ve Maliki mezheplerine göre abdesti bozulmaz. Ancak Şafii mezhebine göre her türlü uyku abdesti bozar.
Uzanarak Uyuma
Uzanarak yapılan kısa süreli uyku, kişinin kontrolünü kaybettiği kabul edildiği için bütün mezhepler tarafından abdestin bozulduğu şeklinde değerlendirilir.
Namaz Sırasında Uyuklama
Secde veya oturuş pozisyonunda kısa süreli uyuklamalar, kişinin bilincini tamamen kaybetmediği düşüncesiyle abdesti bozmaz. Ancak uzun süreli ve derin bir uyku halinde abdestin tazelenmesi gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Kısa süreli uyku ve abdest konusunda en çok merak edilen soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Kısa süreli şekerleme yapmak abdesti bozar mı?
Eğer kişi oturur vaziyette kısa süreli bir şekerleme yaparsa, abdesti bozulmaz. Ancak uzanarak yapılan bir uyku, kontrol kaybına neden olabileceği için abdesti bozar.
Yatarak kestirme yapmak abdesti bozar mı?
Evet, yatarak yapılan her türlü uyku abdesti bozar. Çünkü bu durumda kişinin vücudu tamamen gevşer ve kontrol kaybı yaşanabilir.
Otururken başı bir yere yaslayarak uyumak abdesti bozar mı?
Eğer baş yaslandığında kişi derin bir uykuya dalarsa, abdesti bozulur. Ancak hafif bir uyuklama halinde abdestin bozulmadığı kabul edilir.
Secde halinde uyuklamak abdesti bozar mı?
Kısa süreli uyuklamalar abdesti bozmaz. Ancak uzun süreli ve bilinç kaybına neden olan uyku, abdestin bozulmasına sebep olur.
Araba veya otobüste uyumak abdesti bozar mı?
Eğer kişi oturur pozisyonda ve kendini tamamen bırakmadan uyursa, abdesti bozulmaz. Ancak başı düşecek kadar derin bir uykuya dalarsa, abdestini yenilemesi gerekir.
Namazda uyuyakalan birinin abdesti bozulur mu?
Eğer kişi namaz sırasında hafif bir uyuklama yaşarsa abdesti bozulmaz. Ancak uzun süren ve bilinç kaybına neden olan bir uyku hali varsa, abdestin bozulduğu kabul edilir.
Yorgunluktan dolayı gözlerin kapanması abdesti bozar mı?
Eğer kişi tamamen uyumadan sadece gözlerini kapatıp dinleniyorsa, abdesti bozulmaz. Ancak bu durum derin bir uykuya dönüşürse, abdestin tazelenmesi gerekir.
