Su çiçeği aşısı, özellikle çocukluk döneminde koruyucu önlem olarak büyük önem taşır. Su çiçeği, Varicella-Zoster virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır ve genellikle çocukluk çağında geçirilir. Ancak bu hastalık erişkinlerde de görülebilir ve yaş ilerledikçe daha ağır seyredebilir. Aşı, hastalığın yayılmasını önlemek ve komplikasyonlarını azaltmak için etkili bir yöntemdir. Bu yazıda “su çiçeği aşısı ne zaman yapılır?” sorusunun yanıtlarını detaylıca ele alacağız.
Su Çiçeği Aşısı Kaç Yaşında Yapılır?
Su çiçeği aşısı genellikle çocukluk döneminde uygulanır. Türkiye’de aşı takvimine göre bu aşı, ilk olarak 12. ayda ve ikinci doz olarak 4-6 yaş aralığında yapılır. Aşının bu yaşlarda yapılması, bağışıklık sisteminin su çiçeği virüsüne karşı güçlü bir savunma geliştirmesini sağlar. İki dozun da zamanında yapılması hastalığa karşı yüksek oranda koruma sağlar.
Aşı Yetişkinlerde Ne Zaman Yapılmalı?
Çocukken aşılanmamış yetişkinler için de su çiçeği aşısı önerilmektedir. Özellikle sağlık çalışanları, öğretmenler, kreş personelleri, askerler ve bağışıklığı zayıf bireylerle temas riski olan kişiler mutlaka aşı olmalıdır. 13 yaş üzerindeki bireylerde ise iki doz arasında en az 4 hafta olmak üzere iki doz yapılmalıdır. Aşı geçmişi bilinmeyen yetişkinlerin kan testiyle bağışıklık düzeyleri ölçülebilir.
Aşı Yetişkinlerde Güvenli midir?
Su çiçeği aşısı yetişkinlerde de güvenli bir şekilde uygulanabilir. Yetişkin bireylerde yan etkiler genellikle hafif seyreder ve kısa sürelidir.
Aşıyı Kimler Olmamalı?
Her aşı gibi su çiçeği aşısı da bazı kişiler için uygun olmayabilir. Özellikle bağışıklık sistemi ciddi şekilde baskılanmış bireyler, hamile kadınlar ve aşıya karşı alerjisi olanlar bu aşıyı olmamalıdır. Ayrıca yüksek ateşli hastalık geçiren kişilere, iyileşene kadar aşı ertelenmelidir. Aşı öncesi doktora danışmak önemlidir, çünkü bireysel sağlık durumu değerlendirilerek uygunluk belirlenmelidir.
Hamileler Aşı Olabilir mi?
Hamile kadınlara canlı virüs içeren su çiçeği aşısı yapılmaz, ancak doğumdan sonra bağışıklık kazandırmak adına uygulanabilir.
Su Çiçeği Aşısı Tekrar Gerekir mi?
Aşı, iki doz yapıldığında uzun yıllar koruma sağlar. Ancak nadiren de olsa aşının etkisi zamanla azalabilir. Özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde ek doz gerekebilir. Aşı geçmişi eksik olan bireylerde bağışıklık düzeyini ölçmek için antikor testi yapılabilir ve gerekli görülürse tekrar aşı uygulanabilir.
Bağışıklık Takibi Nasıl Yapılır?
Kan testleriyle bağışıklık düzeyi ölçülebilir ve bağışıklık seviyesi düşükse yeniden aşı yapılabilir.
Su Çiçeği Geçirenler Aşı Olmalı mı?
Su çiçeği geçiren bireylerin bağışıklık sistemi genellikle hastalığa karşı ömür boyu koruma sağlar. Bu nedenle hastalığı geçirmiş kişiler için genellikle aşıya gerek duyulmaz. Ancak bazı durumlarda hastalık hafif geçmiş olabilir ve kalıcı bağışıklık gelişmemiş olabilir. Bu durumda da antikor testi ile bağışıklık seviyesi kontrol edilerek ihtiyaç duyulursa aşı yapılabilir.
Hastalık Hafif Geçtiyse Ne Yapılmalı?
Hafif seyreden vakalarda bağışıklık gelişip gelişmediği kan testiyle kontrol edilmeli, düşükse aşı önerilebilir.
Aşı Yan Etki Yapar mı?
Su çiçeği aşısı genellikle hafif ve geçici yan etkilere neden olur. Aşı sonrası hafif ateş, enjeksiyon bölgesinde kızarıklık ve hassasiyet görülebilir. Nadir durumlarda vücutta döküntüler oluşabilir. Ciddi yan etkiler son derece seyrektir ve genellikle bağışıklık sistemi çok zayıf bireylerde görülür. Yan etkilerin çoğu birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
Yan Etkiler Ne Kadar Sürer?
Genellikle 1–3 gün içinde hafif yan etkiler geçer, ancak ateş ve halsizlik 1 haftaya kadar sürebilir.
Su Çiçeği Aşısı Zorunlu mudur?
Türkiye’de su çiçeği aşısı ulusal aşı takviminde yer almakta ancak yasal olarak zorunlu değildir. Yine de Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen aşılardan biridir. Toplum sağlığını korumak ve bulaş zincirini kırmak adına önerilen aşıların zamanında yapılması büyük önem taşır. Kreş ve okullara kayıt sırasında su çiçeği aşısı yapılıp yapılmadığına dair belgeler istenebilir.
Okul Kayıtlarında Gerekli mi?
Bazı okullar, özellikle özel kurumlar, aşı kaydı istemektedir; bu nedenle zamanında yapılması avantaj sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda Su Çiçeği Aşısı Ne Zaman Yapılır? konusu ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Su çiçeği aşısı çocuklara kaç doz yapılır?
İki doz olarak uygulanır: ilki 12. ayda, ikincisi 4-6 yaş arasında yapılmalıdır.
Aşıdan sonra hastalık geçirilebilir mi?
Nadir olarak mümkündür ancak hastalık daha hafif geçer.
Aşı hamile kalmadan önce yapılabilir mi?
Evet, hamilelik planlayan kadınlar aşıyı gebelikten en az 1 ay önce olabilir.
Aşıdan sonra bağışıklık hemen oluşur mu?
Genellikle 4-6 hafta içinde bağışıklık gelişir.
Aşıyı sağlık ocağında ücretsiz yaptırabilir miyim?
Ulusal takvime göre yapılan dozlar devlet tarafından karşılanmaktadır.
Aşıdan sonra döküntü normal mi?
Evet, hafif döküntüler aşıdan sonraki 1-2 hafta içinde oluşabilir ve genellikle kendiliğinden geçer.
