Ücretsiz izin, çalışanların belirli bir süre boyunca iş sözleşmeleri devam ederken maaş alamadıkları bir dönemdir. Çoğu çalışan, bu süreçte geçimlerini nasıl sürdürebileceklerini merak eder. İşsizlik maaşı ise işini kaybeden sigortalılara belirli şartlar altında verilen bir ödenektir. Peki, ücretsiz izne ayrılan bir çalışan işsizlik maaşı alabilir mi? Bu yazımızda konuyla ilgili tüm detayları ele alıyoruz.
Ücretsiz İzin Nedir?
Ücretsiz izin, işverenin veya çalışanın talebi üzerine, belirli bir süre boyunca çalışanın maaş almadan işine ara vermesidir. Bu süre zarfında çalışanın iş sözleşmesi devam eder ancak ücret ve bazı hakları askıya alınır. Ücretsiz izin genellikle işyerindeki ekonomik sıkıntılar, mevsimsel durgunluk, sağlık sorunları veya kişisel nedenlerle verilebilir.
İşsizlik Maaşı Nedir ve Kimler Yararlanabilir?
İşsizlik maaşı, işsiz kalan sigortalı çalışanlara belirli bir süre boyunca verilen bir ödenektir. Ancak bu maaşı alabilmek için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir.
İşsizlik Maaşı Alabilmek İçin Gerekli Şartlar
İşsizlik maaşı alabilmek için öncelikle çalışanın kendi isteği ve kusuru dışında işsiz kalmış olması gerekmektedir. Bunun dışında, işsizlik maaşı hakkı kazanabilmek için son üç yıl içinde en az 600 gün sigorta primi ödenmiş olması ve son 120 gün sigortalı olarak çalışılmış olması gerekmektedir. Ayrıca, işsizlik maaşı talep eden kişinin işten ayrıldıktan sonra en geç 30 gün içinde İŞKUR’a başvurması zorunludur.
Ücretsiz İzinde İşsizlik Maaşı Alınır mı?
Ücretsiz izne ayrılan bir çalışan, iş sözleşmesi devam ettiği için işsiz olarak kabul edilmez. İşsizlik maaşı, iş sözleşmesi sona eren kişilere verildiğinden, ücretsiz izindeki bir çalışanın işsizlik maaşı alması mümkün değildir. Ancak, işveren tarafından zorunlu ücretsiz izne çıkarılan çalışanlar için farklı uygulamalar bulunmaktadır.
Zorunlu Ücretsiz İzin ve Devlet Destekleri
Zorunlu ücretsiz izin, işverenin çalışanı belirli bir süre boyunca işten uzaklaştırdığı ancak iş sözleşmesini feshetmediği bir uygulamadır. Pandemi sürecinde olduğu gibi, devlet bu tür durumlarda çalışanlara “Nakdi Ücret Desteği” gibi çeşitli yardımlarda bulunabilir. Ancak, bu tür destekler işsizlik maaşı kapsamında değil, farklı bir sosyal yardım olarak değerlendirilir.
Ücretsiz İzinde Olan Çalışanlar İçin Alternatif Destekler
Ücretsiz izin döneminde olan çalışanların maddi olarak desteklenmesi için bazı alternatifler mevcuttur.
Nakdi Ücret Desteği
Pandemi döneminde olduğu gibi bazı olağanüstü durumlarda devlet, ücretsiz izne çıkarılan çalışanlara belirli bir tutarda nakdi destek sağlayabilir. Bu destekler, İŞKUR veya Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere göre verilmektedir.
Kısa Çalışma Ödeneği
Ekonomik kriz, doğal afet veya salgın gibi nedenlerle işyerinin faaliyetlerini durdurması veya azaltması durumunda çalışanlara kısa çalışma ödeneği sağlanabilir. Ancak, bu ödenek yalnızca işverenin başvurusu üzerine belirlenen çalışanlara verilmektedir.
Ücretsiz İzin Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Ücretsiz izne çıkmadan önce çalışanların haklarını ve olası destekleri iyi araştırmaları önemlidir. İşte bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
İşveren ile Yazılı Anlaşma Yapılmalı
Ücretsiz izne çıkmadan önce işverenle yazılı bir anlaşma yapılmalı ve iznin süresi, koşulları ve çalışanın hakları netleştirilmelidir.
İŞKUR ve Devlet Destekleri Araştırılmalı
Ücretsiz izin süresince herhangi bir devlet desteğinden yararlanma hakkınız olup olmadığını İŞKUR ve ilgili bakanlıklardan öğrenmelisiniz.
Sigorta ve Prim Durumu Kontrol Edilmeli
Ücretsiz izin süresince bazı haklar askıya alınabilir. Bu nedenle, sigorta primleri ve sosyal güvenlik haklarının durumu hakkında bilgi almak önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ücretsiz izin ve işsizlik maaşı hakkında en sık sorulan sorular ve yanıtları aşağıda yer almaktadır.
Ücretsiz izindeyken işsizlik maaşı alabilir miyim?
Hayır, ücretsiz izinde olan bir çalışan işsizlik maaşı alamaz. İşsizlik maaşı alabilmek için iş sözleşmesinin tamamen feshedilmiş olması gerekmektedir.
Zorunlu ücretsiz izinde işsizlik maaşı verilir mi?
Hayır, zorunlu ücretsiz izne çıkarılan çalışanlara işsizlik maaşı yerine farklı destekler sağlanabilir. Örneğin, devlet tarafından belirli dönemlerde Nakdi Ücret Desteği verilebilir.
Ücretsiz izin süresince sigorta primleri yatmaya devam eder mi?
Genellikle hayır. Ücretsiz izin süresince işveren tarafından sigorta primleri ödenmez. Ancak, bazı özel durumlarda işveren primleri ödemeye devam edebilir.
Ücretsiz izin süresince sağlık sigortam devam eder mi?
Ücretsiz izin süresince sağlık sigortası primi yatırılmadığı için sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı kaybedilebilir. Ancak, çalışanın bakmakla yükümlü olduğu bir yakını varsa, bu kişi üzerinden sağlık sigortasından yararlanabilir.
Ücretsiz izne çıkmadan önce nelere dikkat etmeliyim?
Ücretsiz izne çıkmadan önce işverenle yazılı bir anlaşma yapmalı, devlet desteklerini araştırmalı ve sigorta primlerinizin durumu hakkında bilgi almalısınız.
Kendi isteğimle ücretsiz izne çıkarsam işsizlik maaşı alabilir miyim?
Hayır, işsizlik maaşı almak için işten kendi isteğinizle ayrılmamış olmanız gerekir. Kendi talebinizle ücretsiz izne çıkarsanız işsizlik maaşı hakkınız olmaz.
Pandemi gibi olağanüstü durumlarda ücretsiz izne çıkanlara destek sağlanır mı?
Evet, devlet bazı olağanüstü dönemlerde ücretsiz izne çıkan çalışanlara Nakdi Ücret Desteği veya benzeri yardımlar sağlayabilir. Ancak, bu yardımlar işsizlik maaşı kapsamında değerlendirilmez.
Ücretsiz izin sürem dolduğunda işime geri dönebilir miyim?
Evet, ücretsiz izin süresi dolduğunda işvereninizle yaptığınız anlaşmaya göre işinize geri dönebilirsiniz. Ancak, işveren iş akdini feshederse, işsizlik maaşı başvurusu yapabilirsiniz.
