Verem Aşısı Ne Zaman Yapılır?

Verem aşısı, tıbbi adıyla BCG (Bacillus Calmette-Guérin) aşısı, özellikle çocukları tüberküloz hastalığından korumak amacıyla uygulanan hayati bir aşıdır. Türkiye’de doğumdan sonra ilk aylarda yapılması önerilen bu aşı, özellikle tüberkülozun yaygın olduğu ülkelerde çocuk sağlığı açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu yazıda, “verem aşısı ne zaman yapılır?” sorusunun yanıtını detaylıca ele alıyor, aşının uygulama zamanı, koruyuculuğu ve dikkat edilmesi gereken noktaları açıklıyoruz.

Verem Aşısı Hangi Dönemde Yapılır?

Verem aşısı, bebek doğduktan sonraki ilk 2-3 ay içinde uygulanması gereken bir aşıdır. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen aşı takvimine göre BCG aşısı, genellikle doğumdan sonraki ikinci ayda yapılır. Bu dönem, bağışıklık sisteminin verem mikrobuna karşı savunma geliştirebilmesi açısından en uygun zamandır. Aşı öncesinde bebeğin herhangi bir bağışıklık sorunu olup olmadığı doktor tarafından değerlendirilmelidir, çünkü bazı durumlarda aşının ertelenmesi gerekebilir.

Aşı Öncesinde Yapılması Gerekenler

Verem aşısı yapılmadan önce bebeğin genel sağlık durumu gözden geçirilmelidir. Aşı genellikle bebeğin altı haftalıkken yapılır ancak bağışıklık sistemini etkileyen bir hastalık ya da ilaç kullanımı varsa, aşının zamanı değişebilir. Ayrıca doğumda veremle teması olmayan bebeklerde, PPD testi yapılmasına gerek duyulmadan doğrudan aşı uygulanabilir. Ancak riskli temas öyküsü olan bebeklerde bu test, aşının zamanlamasında belirleyici olabilir.

Aşı Uygulama Şekli Nasıldır?

Verem aşısı, cilt altına (intradermal) sol omuza tek doz olarak uygulanır. Uygulama yerinde genellikle birkaç hafta içinde ufak bir yara ve ardından iz oluşabilir. Bu, aşının etkili şekilde bağışıklık oluşturduğunun bir göstergesi sayılır.

Aşı Sonrası İz Kalır mı?

Evet, verem aşısı yapılan bölgede genellikle hafif kabuklanma ve ardından küçük bir iz kalması oldukça yaygındır. Bu iz, bağışıklık sisteminin aşıya verdiği normal bir tepkidir.

Verem Aşısı Tekrar Yapılır mı?

Genellikle BCG aşısı ömür boyu bir kez uygulanır ve tekrar edilmez. Ancak bazı özel durumlarda, örneğin bağışıklık yanıtı yetersizse ya da birey yüksek riskli bir bölgede yaşıyorsa ikinci bir doz gündeme gelebilir. Bu gibi durumlar tamamen sağlık otoritelerinin önerileri doğrultusunda şekillenir.

Aşı Etkisi Ne Kadar Sürer?

Verem aşısının bağışıklık süresi kişiden kişiye değişmekle birlikte, genellikle 10 ila 15 yıl arasında etkili olduğu kabul edilir. Ancak bazı bireylerde bu süre daha da uzun olabilir. Yine de, ileri yaşlarda veremle temas riski olan bireylerde ek önlemler gerekebilir.

Yeniden Aşı Gerekir mi?

Türkiye’de rutin olarak ikinci bir verem aşısı yapılmaz. Ancak bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde veya bazı özel meslek gruplarında (sağlık çalışanları gibi) yeniden değerlendirme yapılabilir.

Verem Aşısı Hangi Durumlarda Yapılmaz?

Verem aşısı bazı özel durumlarda ertelenmeli veya hiç yapılmamalıdır. Bu durumlar arasında bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar, HIV enfeksiyonu, yüksek ateşli hastalıklar ve doğuştan bağışıklık yetmezliği sayılabilir. Ayrıca, düşük doğum ağırlıklı ve prematüre bebeklerde de aşının zamanı doktor kontrolünde yeniden planlanmalıdır.

Aşıya Engel Olan Hastalıklar Nelerdir?

Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde ya da ağır enfeksiyon geçirenlerde verem aşısı yapılmaz. Aynı şekilde, aktif tüberküloz enfeksiyonu geçiren kişilere de bu aşı uygulanmaz.

Ateşliyken Aşı Yapılır mı?

Hayır, bebeğin ya da bireyin vücut ısısı yüksekse (genellikle 38°C üzeri), aşının yapılması ertelenmelidir. Çünkü bu durumda bağışıklık sistemi zaten meşgul olduğu için aşıya yeterli yanıt veremez.

Verem Aşısının Yan Etkileri Var mı?

Verem aşısı genellikle güvenli bir aşıdır, ancak bazı durumlarda hafif yan etkiler gözlemlenebilir. En yaygın yan etki, enjeksiyon yerinde şişlik, kızarıklık veya küçük bir yara oluşumudur. Çok nadir durumlarda lenf bezlerinde şişme ya da aşı yerinde uzun süreli enfeksiyon görülebilir. Bu tür yan etkilerde mutlaka doktora başvurulmalıdır.