Orucun bozulup bozulmadığıyla ilgili en çok merak edilen konulardan biri de göze sürme çekmenin oruca etkisidir. Ramazan ayında veya nafile oruç tutanlar, özellikle dini hükümlere uygun hareket etmek istediklerinde bu tür detaylara dikkat etmektedir. Bu yazımızda, sürme kullanmanın orucu bozup bozmadığını, İslam alimlerinin görüşlerini ve konuyla ilgili detayları ele alacağız.
Sürme Kullanmak Orucu Bozar mı?
Sürme, göz sağlığını korumak, kirpikleri beslemek ve estetik amaçlarla kullanılan doğal bir üründür. Orucun geçerliliği açısından, ağız veya burun yoluyla mideye ulaşan maddeler orucu bozan temel unsurlar arasında kabul edilir. Ancak sürmenin gözden mideye doğrudan ulaşması mümkün olmadığından, İslam alimlerinin çoğunluğu sürme kullanmanın orucu bozmadığı konusunda hemfikirdir. Bununla birlikte, bazı mezheplerde ihtiyatlı davranılması önerilmiş ve sürmenin kullanımının iftar sonrasına bırakılması tavsiye edilmiştir.
Sürme Kullanımı ve İslam Alimlerinin Görüşleri
Sürmenin oruca etkisi konusunda farklı mezheplerin ve İslam alimlerinin görüşleri bulunmaktadır.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, göze sürme çekmek orucu bozmaz. Göz, doğrudan mideye bağlantılı bir organ olmadığı için burada kullanılan maddeler orucu etkilemez. Ancak, sürmenin tadı veya etkisi boğazda hissedilirse bu durum mekruh olarak değerlendirilmiştir.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebi, oruçluyken göze sürme çekmenin ihtilaflı bir konu olduğunu belirtir. Eğer sürme gözyaşı kanalları aracılığıyla boğaza ulaşır ve tadı hissedilirse, bu durum orucun sıhhatine zarar verebilir. Bu nedenle, oruçlu kişilerin ihtiyatlı davranarak sürmeyi kullanmamaları önerilir.
Hanbeli ve Maliki Mezheplerine Göre
Hanbeli ve Maliki mezheplerinde, göze sürme çekmenin orucu bozmadığı görüşü hâkimdir. Sürme, mideye doğrudan ulaşmadığı için oruca zarar vermediği belirtilmiştir. Ancak, Hanbeli alimleri ihtiyatlı davranmanın daha doğru olacağını ifade etmiştir.
Oruçluyken Sürme Kullanmanın Tavsiye Edildiği Durumlar
Bazı durumlarda göz sağlığını korumak adına sürme kullanılması tavsiye edilebilir.
Göz Hastalıkları ve Tedavi Amaçlı Kullanım
Eğer bir kişi göz rahatsızlığı sebebiyle doktorun önerdiği bir sürmeyi veya göz ilacını kullanıyorsa, bu durum zorunluluk arz ettiğinden orucu bozmaz. Ancak, tedavi amaçlı damlaların mideye ulaşma ihtimali daha yüksek olduğu için, bu tür ilaçları kullanırken dikkatli olmak gerekir.
Doğal ve Bitkisel Sürmeler
Kimyasal içermeyen, doğal malzemelerle yapılan sürmelerin göze uygulanmasının oruca herhangi bir zararı olmadığı kabul edilir. Ancak, dini hassasiyeti yüksek olan kişiler iftardan sonra sürme kullanmayı tercih edebilirler.
Sıkça Sorulan Sorular
Sürme kullanımı ve oruç konusunda en çok merak edilen soruların yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Oruçluyken göz damlası kullanmak orucu bozar mı?
Göz damlası, bazı mezheplere göre orucu bozmazken, bazılarına göre boğazda hissedilmesi durumunda orucu bozabilir. Bu nedenle, zorunlu haller dışında iftardan sonra kullanılması önerilir.
Makyaj malzemeleri orucu bozar mı?
Dudak balmı veya ruj gibi ağız yoluyla içeri girebilecek kozmetik ürünler orucu bozabilir. Ancak, göz farı, rimel veya kaş kalemi gibi cilt yüzeyinde kalan malzemeler orucu bozmaz.
Sürme göze çekildiğinde boğazda hissedilirse ne yapılmalıdır?
Eğer sürmenin tadı veya etkisi boğazda hissedilirse, Hanefi mezhebine göre oruç bozulmaz ancak mekruh kabul edilir. Şafii mezhebine göre ise ihtiyatlı davranmak adına orucun bozulmuş olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Sürme sünnet midir?
Evet, sürme çekmek Peygamber Efendimiz (s.a.v.) tarafından önerilmiş ve sünnet kabul edilmiştir. Ancak, bu durum oruçlu iken sürme kullanmanın hükmünü değiştirmez.
Oruçluyken göz hastalıkları için ilaç kullanmak caiz midir?
Zorunlu hallerde göz hastalıklarının tedavisi için ilaç kullanmak caizdir. Ancak, mideye ulaşma ihtimali olan ilaçlarda ihtiyatlı olunmalı ve doktor tavsiyesi alınmalıdır.
Oruçluyken sürme kullanmak sevap mıdır?
Oruçluyken sürme kullanmak sevap değildir, ancak mekruh olup olmadığı konusunda mezhepler arasında görüş farklılıkları vardır. En güvenli yol, sürmeyi iftardan sonra kullanmaktır.
Günümüzde kullanılan kozmetik sürmeler orucu bozar mı?
Doğrudan mideye ulaşmayan kozmetik sürmeler orucu bozmaz. Ancak, içerdiği kimyasal maddeler nedeniyle sağlık açısından dikkatli kullanılması tavsiye edilir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) oruçluyken sürme kullanmış mıdır?
Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) oruçluyken sürme kullandığına dair bazı rivayetler bulunmakla birlikte, oruca etkisi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle, alimler ihtiyatlı davranmayı önermektedir.
