Oruç tutan kişilerin en çok merak ettiği konulardan biri de belirli maddelerin ve tıbbi uygulamaların orucu bozup bozmadığıdır. Gliserin, özellikle tıbbi ve kozmetik alanlarda yaygın olarak kullanılan bir madde olup, oruca etkisi hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Bu yazımızda, gliserinin orucu bozup bozmadığını ve İslam alimlerinin bu konudaki görüşlerini ele alıyoruz.
Gliserin Kullanımı Orucu Etkiler mi?
Gliserin, vücuda farklı yollarla alınabilen bir bileşiktir ve kullanım şekline göre orucun geçerliliği üzerinde farklı etkiler yaratabilir. Orucu bozan veya bozmayan durumlar, gliserinin hangi yöntemle kullanıldığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Ağız Yoluyla Gliserin Kullanımı
Oruç sırasında herhangi bir besin veya besin yerine geçen bir maddenin ağız yoluyla vücuda alınması orucu bozar. Eğer gliserin içeren bir madde yutulursa veya besleyici özellik taşıyan bir sıvı içinde tüketilirse, bu durum orucu bozar.
Rektal Yolla Gliserin Kullanımı
Gliserin, tıbbi amaçlarla fitil veya lavman şeklinde rektal yoldan uygulanabilir. İslam alimleri arasında bu tür kullanımların orucu bozup bozmadığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Hanefi mezhebine göre, besleyici olmayan lavmanlar ve fitiller orucu bozmaz. Ancak bazı alimler, vücuda giren her maddenin orucu bozacağını savunmaktadır.
Cilt Üzerinden Gliserin Kullanımı
Cilt üzerine sürülen gliserin içeren kremler, losyonlar veya yağlar doğrudan sindirim sistemine ulaşmadığından orucu bozmaz. Bu tür dışarıdan uygulanan maddeler, oruçlu kişinin vücuduna enerji veya besin sağlamadığı için oruca zarar vermez.
İslam Alimlerinin Gliserin Kullanımı Konusundaki Görüşleri
İslam hukukçuları, orucu bozan durumları değerlendirirken genellikle maddenin vücuda nasıl alındığını ve sindirim sistemine ulaşıp ulaşmadığını göz önünde bulundururlar. Gliserinin kullanım şekline göre farklı değerlendirmeler yapılmıştır.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, besin niteliğinde olmayan ve vücuda sindirim yoluyla alınmayan maddeler orucu bozmaz. Bu nedenle, rektal yolla alınan gliserin fitilleri ve lavmanlar orucu bozmaz kabul edilir. Ancak ağız yoluyla alınan gliserin veya besleyici enjeksiyonlar orucu bozar.
Şafiî Mezhebine Göre
Şafiî mezhebinde, vücuda herhangi bir maddenin girmesi orucu bozabilir. Özellikle rektal uygulamalar ve vücuda doğrudan sıvı veya madde verilmesi durumunda oruç geçersiz sayılır. Bu nedenle, gliserin içeren fitillerin kullanımı Şafiî mezhebine göre orucu bozar.
Malikî ve Hanbelî Mezheplerine Göre
Bu mezheplerde de genel kural olarak vücuda dışarıdan giren maddelerin orucu bozabileceği kabul edilir. Ancak, besleyici özelliği olmayan maddelerin bazı durumlarda istisna tutulabileceği belirtilmiştir.
Oruçluyken Gliserin İçeren Ürünler Kullanılabilir Mi?
Oruçluyken gliserin içeren ürünlerin kullanımı, ürünün kullanım şekline göre değerlendirilmelidir.
Gliserin İçeren İlaçlar ve Fitiller
Eğer doktor tarafından reçete edilen ve kullanılması zorunlu olan bir gliserin fitili varsa, oruç tutan kişi sağlık durumu nedeniyle bunu kullanabilir. Ancak bu durum, kişinin rahatsızlığının oruç tutmasına engel olup olmadığına bağlıdır. Eğer hastalık oruç tutmaya mani olacak seviyede ise, oruç ertelenebilir.
Gliserin İçeren Cilt Bakım Ürünleri
Cilt bakım ürünleri, nemlendiriciler ve losyonlar orucu bozmaz. Gliserin içeren sabunlar veya kremler kullanmakta herhangi bir sakınca yoktur.
Gliserin İçeren Ağız Bakım Ürünleri
Diş macunu, gargara veya ağız spreyi gibi ürünlerin gliserin içermesi halinde, bunların oruç esnasında kullanımı sakıncalı olabilir. Çünkü ağız yoluyla alınan her madde yutulma riski taşıdığı için orucun bozulmasına neden olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Gliserin kullanımı ve oruç konusuyla ilgili sıkça sorulan sorular şu şekildedir.
Gliserin içeren kremler orucu bozar mı?
Hayır, gliserin içeren kremler ve losyonlar cilt üzerine uygulandığında orucu bozmaz. Çünkü bu tür ürünler sindirim sistemine ulaşmadığı için oruç üzerinde bir etkisi yoktur.
Gliserin fitili orucu bozar mı?
Hanefi mezhebine göre, besleyici özelliği olmayan fitiller orucu bozmaz. Ancak Şafiî mezhebinde rektal yolla alınan her madde orucu bozar kabul edilir.
Gliserin içeren diş macunu kullanmak orucu bozar mı?
Diş macunu yutulmadığı sürece orucu bozmaz. Ancak gliserin içeren diş macunu veya gargara kullanırken, yanlışlıkla yutma riski olduğundan bu tür ürünlerden kaçınmak önerilir.
Gliserin içeren sabunlar ve şampuanlar orucu bozar mı?
Hayır, sabun ve şampuan gibi dış kullanım ürünleri orucu bozmaz. Cilt yoluyla vücuda giren maddeler oruca zarar vermez.
Gliserin içeren ilaçlar orucu bozar mı?
Ağız yoluyla alınan gliserin içeren ilaçlar orucu bozar. Ancak enjeksiyon veya fitil şeklindeki ilaçlar, mezhepler arasında farklı değerlendirilir.
Gliserin içeren nemlendiriciler orucu bozar mı?
Cilt üzerinde kullanılan nemlendiriciler ve kozmetik ürünler orucu bozmaz. Çünkü bu tür maddeler doğrudan sindirim sistemine girmediği için oruç geçerliliğini korur.
Gliserin içeren gargara kullanmak orucu bozar mı?
Eğer gargara yutulursa oruç bozulur. Ancak tükürülmesi durumunda mezheplere göre farklı görüşler olabilir. Oruçlu iken bu tür ürünlerden kaçınılması tavsiye edilir.
